Andrew J. Bacevich: Slow Learner 4

"Schiet eens op," zegt een lezer van mijn blog. "Waar wil je naar toe met je kritiek op de man?" Voor die lezer zal ik een sprong maken. Bacevich is kritisch over het Amerikaanse buitenlandse, in het bijzonder militaire beleid. Wat wil hij dan?
Allereerst, waar bestaat het kritikabele beleid in? Het kan volgens Bacevich worden omschreven als een credo + een drievuldigheid. Het zijn zijn eigen termen, de termen van een katholiek. Ik heb natuurlijk de neiging hier ook al bij stil te staan en de vraag te stellen wat hij hiermee bereikt of wil bereiken. We hebben het beeld van de drievuldigheid al eerder gezien, namelijk waar Bacevich schreef over "American power, policies, and purpose ... bound together in a neat, internally consistent package, each element drawing strength from and reinforcing the others". Met dit credo + drievuldigheid plaatst hij echter de Amerikaanse politiek ( "statecraft") in het algemeen in de orde van het Empyrium waar Dante godzelf zag. Hij bedoelt expliciet "the package of assumptions, habits, and precepts that have defined the tradition of statecraft to which the United States has adhered since the end of World War II ... This postwar tradition combines two components... The first component specifies norms according to which the international order ought to work and charges the United States with responsibility for enforcing those norms. Call this the American credo." Alsof het nog niet duidelijk genoeg is voegt Bacevich eraan toe: "In the simplest terms, the credo summons the United States - and the United States alone - to lead, save, liberate, and ultimately transform the world."
Was dit het beginsel, de implementatie ervan - "U.S. military policy and practice " - vindt plaats in de drievuldigheid ("trinity"): deze is "an abiding conviction that the minimal essentials of international peace and order require the United States to maintain a global military presence, to configure its forces for global power projection, and to counter existing or anticipated threats by relying on a policy of global interventionism".
Bacevich, wel te verstaan, neemt dit systeem op de korrel. Het vervelende is, zoals zo vaak bij dit soort kritiek, dat de betrokkenen zich meestal niet herkennen in het beeld dat van hun wordt geschetst. Bacevich zelf zegt dat het is "so deeply embedded in the American collective consciousness as to have all but disappeared from view".
Niettemin wil hij "the American credo and the sacred trinity" vervangen.
Welke is het alternatieve credo? Het is, om te beginnen, een variant op de overtuigingen die het eerst onder woorden zijn gebracht door de "Founding Fathers" van de Amerikaanse Republiek en die vandaag de dag verdient opnieuw in de discussie te worden betrokken. Zijn essentie is simpelweg: America's purpose is to be America, striving to fulfill the aspirations expressed in the Declaration of Independence and the Constitution as reinterpreted with the passage of time and in light of hard-earned experience".
Dan de nieuwe drievuldigheid.
"First, the purpose of the U.S. military is not to combat evil or remake the world, but to defend the United States and its most vital interests.
Second, the primary duty station of the American soldier is in America.
Third, consistent with the Just War tradition, the United States should emply force only as a last resort and only in selfdefence." (Het staat bij Bacevich zelf ook gecursiveerd.)
Daar valt natuurlijk het een en ander over te zeggen. Ik bepaal mij tot twee punten.
In de eerste plaats het credo. Hier wordt met zoveel woorden uitgesproken wat menige niet-Amerikaan irriteert, dat namelijk Amerikanen alleen maar naar zichzelf verwijzen, naar hun onafhankelijkheidsverklaring en hun constitutie, die al meer dan 200 jaar oud zijn. Citeren zij auteurs om de verwijzing naar die twee documenten kracht bij te zetten, dan gebeurt dat ook naar Amerikaanse denkers, b.v. Jefferson. Het idee dat deze mensen behoren tot of in ieder geval geput hebben uit de Europese traditie, o.a. de Verlichting, komt men weinig tegen.
In de tweede plaats punt drie van de drievuldigheid. Hier ook weer een in eigen hand houden van de dingen. Overeenstemming van militair handelen met de "Just Law tradition" klinkt heel mooi, maar laat dat handelen volledig gebeuren in het kader van de eigen, Amerikaanse interpretatie van die traditie, die ook weer van oorsprong een Europese is en die inmiddels gecodificeerd is. Het criterium voor militair optreden behoort dienovereenkomstig niet deze traditie te zijn, maar de regeling van het gebruik van geweld in de regelgeving van de Verenigde Naties, o.a. artikel 51 van het Statuut.
En dit is mijn hoofdbezwaar tegen het schrijven van Bacevich: het is geschreven door een Amerikaan voor Amerikanen, zonder besef van een/de wereldrechtsorde, het is een uiting van de "closing of the American mind". Een schrijven als dit houdt de mensen dom en bekrompen in plaats van ze te oriënteren in de wereld in zijn geheel.

Andrew J. Bacevich: Slow Learner 3

Waarom schrijf ik hier over Andrew J. Bacevich? Wie is die man? Is hij belangrijk? Wel, hij wordt geadverteerd als "New York Times Bestselling" auteur. Dat is punt 1. Dit betekent dat hij niet een of ander buitenbeentje is, maar een "gezaghebbend" schrijver. Punt 2: hij is hoogleraar en wel aan de niet onbelangrijke Boston University. Verder is hij een gewezen militair met een staat van dienst die in ieder geval dienst in Vietnam, Duitsland en de Verenigde Staten zelf omvat, terwijl hij onderwijs heeft gegeven aan de militaire academie in West Point. Naar eigen verklaring was hij altijd, met het oog op zijn carrière, een orthodoxe jongen die het dan toch maar geschopt heeft tot kolonel. Hij is dan ook - nog steeds - een heel interessante representant van het Amerikaanse defensie-apparaat. Punt 4: hij wordt zeer aanbevolen door TomDispatch, een blog die wordt gelezen door 23.000 mensen die zich hebben opgegeven voor toezending van "email notices" en "the tens of thousands who bookmark TD or read its pieces reposted elsewhere". (Zie het redactioneel van 3 oktober jl.) Punt 5. Hij is een Amerikaanse katholieke conservatief. Punt 6. Hij vraagt er zelf om gefileerd te worden. Punt 7. Het is gebruikelijk, als men de mentaliteit van de Amerikaanse "security"-mensen wil analyseren, figuren als Petraeus of McChrystal of diens pretorianen op de korrel te nemen. Deze Bacevich is echter meer representatief als behorende tot een veel groter contingent van militairen. 8. Hij is bovendien zelf-reflexief wat je van de doorsnee militair bepaald niet kunt zeggen. En - 9. - hij heeft de (geschiedenis van de) Amerikaanse diplomatie bestudeerd, wat de doorsnee militair ook al niet pleegt te doen. Een mooier aas voor de jagende analyticus bestaat toch niet? (Ik ben alleen bang dat Bacevich niet representatief is als bekeerling.)